Συνολικές προβολές σελίδας

Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2018

Ιουλιανός ο Παραβάτης. Πιο βλάκας, πεθαίνεις.


Πόσα πράγματα αποκαλύπτει ένας ...ποιητής αν είναι βλάκας.

Παρασκευή ψωμιού και μπύρας.
Αίγυπτος, Θήβες, 11η Δυναστεία, περ. 2.000 π.Χ.

Ποίημα του Ιουλιανού του Παραβάτη για την μπύρα:

Τίς πόθεν εἶς Διόνυσε; μὰ γὰρ τὸν ἀληθέα Βάκχον,
οὔ σ᾿ ἐπιγιγνώσκω· τὸν Διὸς οἶδα μόνον.
κεῖνος νέκταρ ὄδωδε· σὺ δὲ τράγου. ἦ ῥά σε Κελτοὶ
τῇ πενίῃ βοτρύων τεῦξαν ἀπ᾿ ἀσταχύων.
τῷ σε χρὴ καλέειν Δημήτριον, οὐ Διόνυσον,
πυρογενῆ μᾶλλον καὶ Βρόμον, οὐ Βρόμιον.

Δηλαδή:

“Ποιος είσαι και από πού έρχεσαι, Διόνυσε; Γιατί, για αληθινό Βάκχο, 
δεν σε αναγνωρίζω. Εγώ ξέρω μόνο αυτόν [τον γιο] του Δία.
Αυτός μύριζε νέκταρ. Εσύ, τραγίλα. Μήπως σε έκαναν οι Κέλτες
από στάχυα γιατί δεν είχαν σταφύλια;
Ε, τότε πρέπει να σε λέμε Δημήτριο και όχι Διόνυσο.
Σταρογέννητο μάλλον και Φαγώσιμο, και όχι βροντερό.”



Πρώτον
Ο Ιουλιανός αγνοεί πως η μπύρα δεν γίνονταν μόνο στην Βόρεια Ευρώπη, αλλά γεννήθηκε στην Αίγυπτο και την Μεσοποταμία. Ειρωνεύεται τους Βορειοευρωπαίους, αλλά ταυτόχρονα ειρωνεύεται -χωρίς να το σκεφτεί- δύο από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της Ιστορίας. Δεν σκέφτεται επίσης πως Κέλτες και Αιγύπτιοι ήταν και υπήκοοί του, και θα έπρεπε να προσέχει. Προφανώς, το κράξιμο που του έριξαν οι πολίτες στην Αντιόχεια (και το παραδέχεται ο ίδιος στον “Μισοπώγωνα) δεν ήταν το μοναδικό, μια που ειρωνεύονταν όλους τους πολίτες της Αυτοκρατορίας.

Δεύτερον.
Αλλά και η ασέβεια στους θεούς του, δεν πάει πίσω. Ο Διόνυσος της μπύρας, λέει,  δεν είναι ...αληθινός! Λέει πως η μπύρα μυρίζει ...τραγίλα, και την αποδίδει στην Δήμητρα. (Λες και οι συνοδοί του Διονύσου δεν ήταν τραγόμορφοι. Όσο για τον σεβασμό στον Πάνα… Απέραντος!)  Νέα ειρωνεία και ασέβεια. 
Επειδή οι αρχαίοι πίστευαν πως τα πάντα προέρχονται από τους θεούς, η απέχθειά του σε ένα από τα δημιουργήματα - προσφορές τους στην ανθρωπότητα, την μπύρα,  τον κάνει να ειρωνεύεται τα θεία!
Μάλλον λέει, πρέπει να λέμε τον Διόνυσο της μπύρας “πυρογενῆ” (από τους πυρρούς, στάρια) αλλά η ίδια λέξη σημαίνει: “γεννημένος από την φωτιά”, πράγμα που ταιριάζει με την μητέρα του την Σεμέλη που, έγκυος,  κάηκε βλέποντας τον Δία σε όλη του την μεγαλοπρέπεια. Με άλλα λόγια ο Ιουλιανός κάνει το πιο αποτυχημένο λογοπαίγνιο της ιστορίας... 

Τρίτον.
Άγνοια των Ελληνικών.
 Προσπαθεί να κάνει ένα λογοπαίγνιο ανάμεσα στο “Βρόμιος” (βροντερός, επίθετο του Δία από το “βρέμω” αλλά και επίθετο του Διονύσου) και το “βρόμος” που επίσης σημαίνει κρότος, θόρυβος, αλλά ο Ιουλιανός προφανώς εννοεί “φαγώσιμος”, από το βρῶμα < βιβρώσκω ) αγνοώντας πως η δεύτερη λέξη γράφεται με “ω”.  Είναι τα ...τυπικά Ελληνικά ενός Ρωμαίου.
 Ίσως μάλιστα έχουμε εδώ και το πρώτο δείγμα της μεταβολής της έννοιας των ελληνικών λέξεων κατά τον Μεσαίωνα, μια μεταβολή, που όπως και οι άλλες, προκλήθηκαν από  τα “ελληνολατινικά” ... Δασκάλων του Γένους σαν τον Ιουλιανό.

Αυτός ήταν ο άνθρωπος που ήθελε να επαναφέρει την “πάτρια” θρησκεία.

1 σχόλιο:

  1. ΩΔΗ ΕΙΣ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΑΝΟΝ
    Παραβατικόν το ποίημα
    Δεν του ταίριαξε κι η ρίμα.
    Τους θεούς ανακατεύει
    και στο τέλος μας δουλεύει.
    Δημ. Σκουρτ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή