Ο εξαγνισμός των βρεφών στη φωτιά

Ένα μεσανατολικό έθιμο.

Είναι γνωστός ο Μύθος του Δημοφώντα.

Η θεά Δήμητρα περιπλανιόνταν ψάχνοντας την Κόρη, την Περσεφόνη, που είχε αρπάξει ο Άδης, και φιλοξενήθηκε στην Ελευσίνα, στο παλάτι του βασιλιά της Κελεού και της γυναίκας του Μετάνειρας.

(ήδη δηλώνεται έτσι μέσω του μύθου πως η Δήμητρα είναι ξένη, περιπλανώμενη θεότητα)

Σαν ευχαριστία, η θεά θέλησε να κάνει τον γιο τους, τον Δημοφώντα, αθάνατο, περνώντας τον στην φωτιά αφού τον είχε αλείψει με Αμβροσία.

Ενώ έκανε αυτή την διαδικασία κρυφά, η Μετάνειρα την είδε, φοβήθηκε για την ζωή του παιδιού της και σταμάτησε την Δήμητρα.

Παρόμοια παραλλαγή αναφέρεται για τον Αχιλλέα, όταν η (θεά και πάλι) Θέτιδα προσπάθησε να κάνει άτρωτο με τον ίδιο τρόπο τον Αχιλλέα. Η πιο επικρατέστερη εκδοχή είναι όμως το βούτηγμα στα νερά της Στύγας. Το πόσο σχετικά πρόσφατοι είναι αυτοί οι μύθοι, φαίνεται από το ότι ο Όμηρος στη  Ιλιάδα δείχνει τον Αχιλλέα να τραυματίζεται ελαφρά στη μάχη… και όχι στη  φτέρνα!

Ένας πολύ λογικός Μύθος. (όσον αφορά τον τρόμο των γονέων) Όχι όμως «δια τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ». Κυριολεκτικά!

Η Δήμητρα στα Ελευσίνια.
Η παράσταση είναι δωρεά
μιας Εταίρας, ονόματι
Νινίον

Γιατί, η τελετή αυτή, που τρόμαζε τους Έλληνες, ήταν κοινότυπη στη Γη Χαναάν. Επρόκειτο για μια μαγική διαδικασία για να κάνει τα παιδιά δυνατά, που ήταν τόσο δημοφιλής ώστε το Δευτερονόμιον την απαγορεύει,1 διότι, πράγματι, εφαρμόζονταν και από τους Χαναανίτες, και από τους Ιουδαίους, όπως πχ, από τον βασιλιά του Ισραήλ Μανασσή, μαζί με άλλες τελετουργίες και μαγείες.2

Η σύγκριση είναι καθοριστική. Ένα έθιμο των Φοινίκων, που κατέφθασαν (μυθολογικά) με τον Κάδμο και άλλους, εντυπωσίασε τόσο πολύ τους Έλληνες, ώστε μετατράπηκε σε μυθική θεϊκή ενέργεια.

Ο τρόμος που ένοιωσε η μητέρα του παιδιού, η Μετάνειρα, δείχνει πως ότι έκανε η θεά Δήμητρα στο παιδί (δηλαδή οι τελετές που έκαναν οι Φοίνικες ιερείς της) ήταν ξένο με τις παραδόσεις, τις τελετές και την θρησκεία της Ελλάδας, και εισήχθη, όπως και το υπόλοιπο Δωδεκάθεο, από Φοίνικες και Αιγύπτιους, όπως το μαρτυρούν τόσοι και τόσοι αρχαίοι συγγραφείς.

Παραπομπές:

1 Παλαιά Διαθήκη, Δευτερονόμιον, 10 «οὐχ εὑρεθήσεται ἐν σοὶ περικαθαίρων τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἢ τὴν θυγατέρα αὐτοῦ ἐν πυρί μαντευόμενος μαντείαν κληδονιζόμενος καὶ οἰωνιζόμενος φαρμακός 11 ἐπαείδων ἐπαοιδήν ἐγγαστρίμυθος καὶ τερατοσκόπος ἐπερωτῶν τοὺς νεκρούς 12 ἔστιν γὰρ βδέλυγμα κυρίῳ τῷ θεῷ σου πᾶς ποιῶν ταῦτα ἕνεκεν γὰρ τῶν βδελυγμάτων τούτων κύριος ἐξολεθρεύσει αὐτοὺς ἀπὸ σοῦ»

2 Παλαιά Διαθήκη, Βασιλειών β΄, 33, 6: «καὶ αὐτὸς διήγαγεν τὰ τέκνα αὐτοῦ ἐν πυρὶ ἐν Γαβαναεννομ καὶ ἐκληδονίζετο καὶ οἰωνίζετο καὶ ἐφαρμακεύετο καὶ ἐποίησεν ἐγγαστριμύθους καὶ ἐπαοιδούς  ἐπλήθυνεν τοῦ ποιῆσαι τὸ πονηρὸν ἐναντίον κυρίου τοῦ παροργίσαι αὐτόν»

Πηγή εικόνας