Συνολικές προβολές σελίδας

Τρίτη 15 Μαρτίου 2016

Ο εξαγνισμός των βρεφών στη φωτιά

Ένα μεσανατολικό έθιμο.
Είναι γνωστός ο Μύθος του Δημοφώντα.
Η θεά Δήμητρα περιπλανιόνταν ψάχνοντας την Κόρη, την Περσεφόνη, που είχε αρπάξει ο Άδης, και φιλοξενήθηκε στην Ελευσίνα, στο παλάτι του βασιλιά της Κελεού και της γυναίκας του Μετάνειρας.
(ήδη δηλώνεται έτσι μέσω του μύθου πως η Δήμητρα είναι ξένη, περιπλανώμενη θεότητα)
Σαν ευχαριστία, η θεά θέλησε να κάνει τον γιο τους, τον Δημοφώντα, αθάνατο, περνώντας τον στην φωτιά αφού τον είχε αλείψει με Αμβροσία.
Ενώ έκανε αυτή την διαδικασία κρυφά, η Μετάνειρα την είδε, φοβήθηκε για την ζωή του παιδιού της και σταμάτησε την Δήμητρα.
Παρόμοια παραλλαγή αναφέρεται για τον Αχιλλέα, όταν η (θεά και πάλι) Θέτιδα προσπάθησε να κάνει άτρωτο με τον ίδιο τρόπο τον Αχιλλέα. Η πιο επικρατέστερη εκδοχή είναι όμως το βούτηγμα στα νερά της Στύγας. Το πόσο σχετικά πρόσφατοι είναι αυτοί οι μύθοι, φαίνεται από το ότι ο Όμηρος στη  Ιλιάδα δείχνει τον Αχιλλέα να τραυματίζεται ελαφρά στη μάχη… και όχι στη  φτέρνα!

Ένας πολύ λογικός Μύθος. (όσον αφορά τον τρόμο των γονέων) Όχι όμως «δια τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ». Κυριολεκτικά!

Η Δήμητρα στα Ελευσίνια.
Η παράσταση είναι δωρεά
μιας Εταίρας, ονόματι
Νινίον


Γιατί, η τελετή αυτή, που τρόμαζε τους Έλληνες, ήταν κοινότυπη στη Γη Χαναάν. Επρόκειτο για μια μαγική διαδικασία για να κάνει τα παιδιά δυνατά, που ήταν τόσο δημοφιλής ώστε το Δευτερονόμιον την απαγορεύει,1 διότι, πράγματι, εφαρμόζονταν και από τους Χαναανίτες, και από τους Ιουδαίους, όπως πχ, από τον βασιλιά του Ισραήλ Μανασσή, μαζί με άλλες τελετουργίες και μαγείες.2
Η σύγκριση είναι καθοριστική. Ένα έθιμο των Φοινίκων, που κατέφθασαν (μυθολογικά) με τον Κάδμο και άλλους, εντυπωσίασε τόσο πολύ τους Έλληνες, ώστε μετατράπηκε σε μυθική θεϊκή ενέργεια.
Ο τρόμος που ένοιωσε η μητέρα του παιδιού, η Μετάνειρα, δείχνει πως ότι έκανε η θεά Δήμητρα στο παιδί (δηλαδή οι τελετές που έκαναν οι Φοίνικες ιερείς της) ήταν ξένο με τις παραδόσεις, τις τελετές και την θρησκεία της Ελλάδας, και εισήχθη, όπως και το υπόλοιπο Δωδεκάθεο, από Φοίνικες και Αιγύπτιους, όπως το μαρτυρούν τόσοι και τόσοι αρχαίοι συγγραφείς.

Παραπομπές:
1 Παλαιά Διαθήκη, Δευτερονόμιον, 10 «οὐχ εὑρεθήσεται ἐν σοὶ περικαθαίρων τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἢ τὴν θυγατέρα αὐτοῦ ἐν πυρί μαντευόμενος μαντείαν κληδονιζόμενος καὶ οἰωνιζόμενος φαρμακός 11 ἐπαείδων ἐπαοιδήν ἐγγαστρίμυθος καὶ τερατοσκόπος ἐπερωτῶν τοὺς νεκρούς 12 ἔστιν γὰρ βδέλυγμα κυρίῳ τῷ θεῷ σου πᾶς ποιῶν ταῦτα ἕνεκεν γὰρ τῶν βδελυγμάτων τούτων κύριος ἐξολεθρεύσει αὐτοὺς ἀπὸ σοῦ»
2 Παλαιά Διαθήκη, Βασιλειών β΄, 33, 6: «καὶ αὐτὸς διήγαγεν τὰ τέκνα αὐτοῦ ἐν πυρὶ ἐν Γαβαναεννομ καὶ ἐκληδονίζετο καὶ οἰωνίζετο καὶ ἐφαρμακεύετο καὶ ἐποίησεν ἐγγαστριμύθους καὶ ἐπαοιδούς  ἐπλήθυνεν τοῦ ποιῆσαι τὸ πονηρὸν ἐναντίον κυρίου τοῦ παροργίσαι αὐτόν»

Πηγή εικόνας

Σάββατο 12 Μαρτίου 2016

Ένα λιοντάρι που το λέγαν Ιορδάνη



Πρόσωπο με πρόσωπο ήρθαν το λιοντάρι κι ο καλόγερος στις όχθες του ποταμού.

Μα το λιοντάρι υπέφερε, ήταν φανερό. Ένα καλάμι του είχε μπηχτεί στην πατούσα και είχε κακοφορμίσει. Τα περισσότερα λιοντάρια, άλλωστε, πεθαίνουν από τέτοιες μολύνσεις.
Ο καλόγερος κατάλαβε τι είχε το ζώο, και του έβγαλε το καλάμι με προσοχή, χωρίς να φοβηθεί.

Από τότε το λιοντάρι τον ακολουθούσε σα σκυλάκι. Μετά από λίγο, και μια που είχε γίνει μόνιμος κάτοικος της μονής,  ο καλόγερος ανάθεσε στο λιοντάρι μια εργασία: Έπρεπε να παίρνει από το χαλινάρι το γαϊδούρι του μοναστηριού και να το πηγαίνει στο ποτάμι να γεμίζει νερό. Το λιοντάρι εκτελούσε την αποστολή του πειθήνια και με χαρά.

Επειδή ο ποταμός ήταν ο Ιορδάνης, οι καλόγεροι το φώναζαν και το λιοντάρι Ιορδάνη πια.

Μια μέρα που το λιοντάρι κοιμόταν, ή έκοβε βόλτες, κανείς δεν ξέρει, ληστές άρπαξαν το γαϊδούρι. Ο Ιορδάνης γύρισε μόνος στο μοναστήρι. Όλοι υπέθεσαν πως είχε υποκύψει στα ένστικτά του και είχε φάει το ζωντανό.

Ο καλόγερος δεν το τιμώρησε, μια που ήξερε πως έτσι ζουν τα λιοντάρια, αλλά του ανάθεσε πλέον να φέρνει αυτό το νερό. Το λιοντάρι εκτελούσε και τη νέα του εργασία πολύ πρόθυμα.

Μετά από καιρό όμως, οι ληστές ξαναπέρασαν από την περιοχή, μαζί με το γαϊδούρι. Ο Ιορδάνης είδε τον γάιδαρο, τον γνώρισε, επιτέθηκε στους ληστές, τους τον πήρε και τον έφερε πίσω.

Ήρθε καιρός που ο καλόγερος πέθανε. Το λιοντάρι έλλειπε, και όταν γύρισε τον είχαν πια θάψει.

Όσο και να το φρόντιζαν οι άλλοι καλόγεροι, το λιοντάρι ούρλιαζε ζητώντας τον αφέντη του.
Το πήγαν στο τάφο, και εκεί έμεινε μέχρι να ξεψυχήσει.

Ο καλόγερος ήταν ο όσιος Γεράσιμος, ο Ιορδανίτης.

Η ιστορία του λιονταριού
και του οσίου Γεράσιμου του Ιορδανίτη
όπως απεικονίζεται στις τοιχογραφίες του
Αγίου Νικολάου του Ορφανού
στην Θεσσαλονίκη.





Διασκευασμένο από τον “Ορθόδοξο Συναξαριστή”


Πηγές εικόνων: Βικιπαίδεια, και το αρχείο του Δ. Σκουρτέλη.

Παρασκευή 4 Μαρτίου 2016

Τι γλώσσα μίλαγε ο Μέγας Αλέξανδρος;



Όταν ο Αλέξανδρος ο Μακεδών έχανε την ψυχραιμία του ("σύμβολον θορύβου μεγάλου") μίλαγε Μακεδονικά.
Με άλλη ανάλυση, όταν γίνοταν μεγάλη φασαρία, φώναζε τους δικούς του, τους Υπασπιστές, φυσικά μιλώντας στη γλώσσα τους... "Μακεδονιστί".


Σημειωτέον πως η καταγωγή του Αλεξάνδρου και όλης της βασιλικής οικογένειας της Μακεδονίας δεν ήταν ντόπια, αλλά από το Άργος, ενώ και αυτή της μητέρας του προέρχοταν κατ’ ευθείαν από τον Αχιλλέα.
Φυσικό θα ήταν να μίλαγε συνήθως Ελληνικά.
Φυσικό όμως θα ήταν να γνώριζε και την ντόπια γλώσσα.


Πλούταρχος, βίος Αλεξάνδρου, 51. Επεισόδιο Κλείτου.


Μετάφραση Δημήτρη Σκουρτέλη


"Δεν έλεγχε τον θυμό του ο Αλέξανδρος και πήρε ένα από τα μήλα δίπλα του και το έριξε στον Κλείτο, και ζήταγε να πάρει το μαχαίρι του Αριστοφάνη, ενός από τους σωματοφύλακες, και επειδή έρχοταν όλοι τρέχοντας και παρακαλούσαν, πήδηξε πάνω 
φωνάζοντας στα Μακεδονικά 
τους υπασπιστές του. Και αυτό ήταν σημάδι μεγάλης αναστάτωσης."

Το αρχικό κείμενο
"οὐκέτι φέρων τὴν ὀργὴν Ἀλέξανδρος, μήλων παρακειμένων ἑνὶ βαλὼν ἔπαισεν αὐτὸν" (τον Κλείτο) "καὶ τὸ ἐγχειρίδιον ἐζήτει. τῶν δὲ σωματοφυλάκων ἑνὸς Ἀριστοφάνους φθάσαντος ὑφελέσθαι, καὶ τῶν ἄλλων περιεχόντων καὶ δεομένων, ἀναπηδήσας ἀνεβόα Μακεδονιστὶ καλῶν τοὺς ὑπασπιστάς· τοῦτο δ’ ἦν σύμβολον θορύβου μεγάλου"