Συνολικές προβολές σελίδας

Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2017

Ελεύθερα ήθη στην Αρχαία Ελλάδα...





Επιγραφή από την αρχαία Φιλαδέλφεια (Λυδία, Μικρά Ασία.)
Είναι ιδιωτικές προσταγές κάποιου Διονύσιου για τα μέλη του “Οίκου” του.
Απαγορεύει την μαγεία, την συζυγική απιστία, την ομοφυλοφιλία, τις εκτρώσεις, τις προσυζυγικές σχέσεις των γυναικών,  κ.οκ. με απειλή θεϊκών τιμωριών.
Είναι ένα δείγμα - ντοκουμέντο λαογραφικό και κοινωνικό της εποχής, γιατί συνάμα, αποτελεί μαρτυρία πως όλα αυτά γίνονταν...

Μαγική σφαίρα.
Μουσείο Ακρόπολης


Η επιγραφή σε μετάφραση:

(Με την ευλογία της) Καλής Τύχης, για την υγεία, την σωτηρία όλων και με την καλύτερη γνώμη, γράφονται τα προστάγματα που δόθηκαν στον Διονύσιο στον ύπνο του, και τα δίνει για ωφέλεια στους άντρες και τις γυναίκες του σπιτιού του. Γιατί, στο σπίτι αυτό, στήθηκαν βωμοί του Ευμενούς Δία, της παρακείμενής του Εστίας, και των άλλων θεών που σώζουν και δίνουν ευτυχία, και πλούτο, και αρετή και υγεία. Στέκονται (σ’ αυτό το σπίτι) και βωμοί της Καλής Τύχης, και του Αγαθού Δαίμονος, και της Μνήμης, και των Χαρίτων και της Νίκης.
Σ’ αυτόν (τον Διονύσιο) έδωσε προσταγή ο Δίας να γίνονται οι εξαγνισμοί, και οι καθαρμοί και τα Μυστήρια, όπως είναι πατροπαράδοτο και όπως γράφονται εδώ. Αντρες και γυναίκες, δούλοι και ελεύθεροι, μπαίνοντας σ’ αυτό το σπίτι να ορκίζονται σε όλους τους θεούς να μην έχουν κανένα δόλο για άντρα ή γυναίκα, να μην δίνουν πονηρά (μαγικά) φίλτρα σε άνθρωπο, να μην μαθαίνουν ούτε να λένε κακά ξόρκια, ούτε μαντζούνια, ούτε να κάνουν πράγματα καταστροφικά, ούτε για στειρότητα, ούτε κάτι άλλο που να σκοτώνει παιδιά, ούτε να συμβουλεύουν να τα κάνει άλλος, ούτε να τα λένε μαζί (του) Γιατί το να τα κρύβουν αυτά δεν ωφελεί τούτο το σπίτι, και αν κάποιος  κάνει κάτι από αυτά, είτε απειλήσει να το κάνει, να μην το επιτρέψουν, να μην το παρασιωπήσουν αλλά να αντισταθούν.
Κανείς άντρας να μην έχει άλλη γυναίκα, ελεύθερη ή δούλα παντρεμένη,  εκτός από την σύζυγό του, και να μην διαφθείρει αγόρι ή παρθένα, ή να βάλει άλλον να το κάνει. Αν γίνει κάτι τέτοιο, να φανερώσει τον διαφθορέα, και τον άντρα και την γυναίκα, και να μην το κρύψει ή το αποσιωπήσει. Αντρας ή γυναίκα που κάνουν τέτοια πράγματα, όσα προαναφέρθηκαν, να μην πατήσει σε τούτο το σπίτι. Γιατί εδώ μέσα υπάρχουν θεοί μεγάλοι και τα παρακολουθούν αυτά και δεν θα ανεχτούν τους παραβάτες.
Η ελεύθερη γυναίκα πρέπει να είναι αγνή και αν μην γνωρίζει άλλον άντρα εκτός του συζύγου της, ακόμα και σε παρέες. Εάν δε μαθευτεί πως δεν είναι αγνή, αλλά μιασμένη και καυγαντζού, θα είναι ανάξια σεβασμού, και σε τούτου του θεού που έχει τα ιερά του εδώ μέσα, να μη συμμετέχει σε θυσίες, να μην κάνει εξαγνισμούς και καθαρμούς, και να μην βλέπει τα Μυστήρια . Αν κάνει τέτοια, παρ’ όλο που είδε την επιγραφή και τις προσταγές τούτες, να έχει κακές κατάρες από τους θεούς που αψηφά τα παραγγέλματα τούτα. Γιατί καθόλου δεν θέλει ο θεός τέτοια να γίνονται, αλλά να παρακολουθεί (η γυναίκα τις προσταγές)
Οι θεοί, όσους τα ακολουθούν αυτά, είναι ελεήμονες και τους δίνουν όλα τα αγαθά που μπορούν να δώσουν στους ανθρώπους που αγαπούν. Και σε όσους τα παραβαίνουν, θα τους μισήσουν και θα τους ρίξουν τιμωρίες μεγάλες. Αυτές οι εντολές εναπόκεινται στην (θεά) Αγδιστη, την ιερή φύλακα και οικοδέσποινα αυτού του σπιτιού, που να δίνει σωστά μυαλά σε άντρες και γυναίκες, δούλους και ελεύθερους για να ακολουθούν πιστά τις εδώ γραμμένες εντολές, και να κάνουν όλες τις θυσίες και τις γιορτές, μηνιαίες και ετήσιες, όσοι άντρες και γυναίκες πιστέψουν αυτήν την επιγραφή, όπου είναι γραμμένες οι εντολές του θεού, να το δείξουν έτσι, και θα φανερωθούν όσοι τις ακολουθούν και όσοι όχι.
Δία Σωτήρα, γίνε ευμενής προς τον Διονύσιο και δέξου τον καλά και να είσαι επιεικής σε αυτόν και την φαμίλια του, και να του δίνεις καλές ανταμοιβές,υγεία, σωτηρία, ειρήνη, ασφάλεια και στη γη και στη θάλασσα…


-----------------------------------------------------------------------------------------

(Το πρωτότυπο)

Ἀγαθῆι Τ[ύχηι] |ἀνεγράφησαν ἐφ' ὑγιείαι κα[ὶ κοινῆι σωτηρίαι] | καὶ δόξηι τῆι ἀρίστηι τὰδοθέ[ντα παραγγέλμα]|τα Διονυσίωι καθ' ὕπνον π[ρόσοδον διδόν]||τ' εἰς τὸνἑαυτοῦ οἶκον ἀνδρά[σι καὶ γυναιξὶν] | ἐλευθέροις καὶ οἰκέταις. Διὸς [γὰρ ἐντούτωι] | τοῦ Εὐμενοῦς καὶ Ἑστίας τ[ῆς παρέδρου αὐ]|τοῦ καὶ τῶν ἄλλων θεῶνΣωτ[ήρων καὶ Εὐδαι]|μονίας καὶ Πλούτου καὶ Ἀρετῆς [καὶ Ὑγιείας] || καὶ ΤύχηςἈγαθῆς καὶ Ἀγαθοῦ [Δαίμονος καὶ Μνή]|μης καὶ Χαρίτων καὶ Νίκης εἰσὶν ἱδ[ρυμένοιβωμοί.] | τούτ[ωι] δέδωκεν ὁ Ζεὺς παραγγέλ[ματα τούς τε ἁ]|γνισμοὺς καὶ τοὺςκαθαρμοὺς κ[αὶ τὰ μυστήρια ἐπι]|τελεῖν κατά τε τὰ πάτρια καὶ ὡς νῦν [γέγραπται·πορευ]||όμενοι εἰς τὸν οἶκον τοῦτον ἄνδρε[ς καὶ γυναῖκες] | ἐλεύθεροι καὶοἰκέται τοὺς θεοὺς [πάντας ὁρκούσ]|θωσαν δόλον μηθένα μήτε ἀνδρὶ μή[τε γυναικὶεἰδό]|τες μὴ φάρμακον πονηρὸν πρὸς ἀνθ[ρώπους, μὴ ἐπωι]|δὰς πονηρὰς μήτεγινώσκειν μή[τε ἐπιτελεῖν, μὴ] || φίλτρον, μὴ φθορεῖον, μὴ [ἀτ]οκεῖον, μ[ὴ ἄλλοτι παιδο]|φόνον μήτε αὐτοὺς ἐπιτελεῖν μήτε ἑτέρωι συμβου]|λεύειν μηδὲσυνιστορεῖν, ἀποστερ[οῦντες δὲ μη]|δὲν εὐνοεῖν τῶι οἴκωι τῶιδε, καὶ ἐάν τ[ιςτούτων τι ποι]|ῆι ἢ ἐπιβο[υλε]ύῃ, μήτε ἐπιτρέψειν μή[τε παρασιω]||[πήσ]ειν,[ἀλ]λ' ἐμφανιεῖν καὶ ἀμυνεῖσθ[αι. ἄνδρα παρὰ] | [τὴν] ἑαυτοῦ γυναῖκα ἀλλοτρίανἢ [ἐλευθέραν ἢ] | δούλην ἄνδρα ἔχουσαν μὴ φθερε[ῖν μηδὲ παῖδα μη]|[δὲ] παρθένονμηδὲ ἑτέρωι συμβουλ[εύσειν, ἄλλ' ἂν τι]|νι συνιστορήσηι, τὸν τοιοῦτον φα[νερὸνποιήσειν] || καὶ τὸν ἄνδρα καὶ τὴν γυναῖκα καὶ μ[ὴ ἀποκρύψειν μη]| δὲπαρασιωπήσειν· γυνὴ καὶ ἀνήρ, ὃς ἂ[ν ποιῆι τι τῶν προ]|γεγραμμένων, εἰς τὸνοἶκον τοῦτον μ[ὴ εἰσπορευέσθω·]|θεοὶ γ[ὰ]ρ ἐν αὐτῶι ἵδρυνται μεγάλοι καὶ τ[αῦταἐπισκοποῦ]|σιν καὶ τοὺς παραβαίνοντας τὰ παραγ[γέλματα οὐκ ἀνέ]||ξονται·γυναῖκα ἐλευθέραν ἁγνὴν εἶν[αι καὶ μὴ γινώσκ]|ειν ἄ[λ]λου ἀνδρὸς πλὴν τοῦ ἰδίουεὐνὴ[ν ἢ συνουσίαν· ἐ]|ὰν δὲ γνῶι, τὴν τοιαύτην μὴ εἶναι ἁγ[ν]ή[ν, ἀλλὰμεμιασμέ]|νην καὶ μύσο[υ]ς ἐμφυλίου πλή[ρ]η καὶ σ[έβεσθαι ἀναξίαν] | τὸν θεὸντοῦ[το]ν [ο]ὗ ταῦτα τὰ ἱερὰ ἵδρυ[ται, μηδὲ θυσίαις] || παρατυγχ[άνει]ν μηδὲτ[οῖς] ἁγ[νι]σμοῖ[ς καὶ καθαρμοῖς] | προσκόπτειν μηδὲ ὁρᾶν ἐπιτελούμ[ενα τὰμυστήρια· ἐ]|ὰν δὲ ποιῆι τι τούτων, ἀφ' οὗ τὰ παρα[γγέλματα εἰς τήν]|δὲ τὴνἀναγραφὴν ἥκουσιν, κακὰς [ἀρὰς παρὰ τῶν] | θεῶν ἕξει [τὰ πα]ραγγέλματα ταῦτα[παρορῶσα· ὁ θεὸς γὰρ] || ταῦτα οὔτε βούλεται γίνεσθαι μηθ[αμῶς, οὔτε θέλει,ἀλ]|λὰ κατακολουθεῖν. οἱ θεοὶ τοῖς μὲ[ν ἀκολουθοῦσιν ἔ]|σονται ἵλεως καὶδώσουσιν αὐτο[ῖς ἀὲι πάντα τἀγα]|θά, ὅσα θεοὶ ἀνθρώποις, οὓς φιλοῦσιν,[διδόασιν· ἐὰν δέ τι]|νες παραβαίνωσιν, τοὺς τοιούτους [μισήσουσι καὶμε]||γάλας αὐτοῖς τιμωρίας περιθήσου[σιν. τὰ παραγγέλμα]|τα ταῦτα ἐτέθησαν παρὰἌγγδιστιν [τὴν ἁγιωτάτην] | φύλακα καὶ οἰκοδέσποιναν τοῦδε τοῦ ο[ἴκου, ἥτιςἀγαθὰς] | διανοίας ποιείτω ἀνδράσι καὶ γυναιξὶν [ἐλευθέροις καὶ] | δούλοις, ἵνακατακολουθῶσιν τοῖς ὧδε γ[εγραμμένοις, καὶ ἐν] || ταῖς θυσίαις ταῖς τε ἐμμήνοιςκαὶ ταῖ[ς κατὰ ἐνιαυτὸν ἁ]|πτέσθωσαν, ὅσοι πιστεύσουσιν ἑα[υτοῖς ἄνδρες τε καὶ]| [γυ]ναῖκες τῆς γραφῆς ταύτης, ἐν [ἧι τὰ τοῦ θεοῦ παραγγἐλ]|[μα]τά εἰσινγεγραμμένα ἵνα φαν[εροὶ γίνωνται οἱ κατα]|[κολου]θοῦ[ντ]ες τοῖς παραγγέλ[μασινκαὶ οἱ μὴ κατακολου]||[θοῦν]τες. [Ζεῦ] Σωτή[ρ], τὴν ἀφὴ[ν τοῦ Διονυσίου ἵλεωςκαὶ] | [εὐμεν]ῶς προσδέχου καὶ προ[σηνὴς αὐτῶι καὶ τῶι γένει] | [πάρεχ]ε ἀγαθὰςἀμοιβάς, [ὑγίειαν, σωτηρίαν, εἰρήνην,] | [ἀσφάλεια]ν ἐπὶ γῆς καὶ ἐπὶ θαλάσσης [. . . . . . . 13 . . . . . . .] | [. . . . . . . .]μένοις ὁμοίως [- - -]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου