ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΕΝΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΕΝΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

 ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ. 11ος ΑΙ. Μ.Χ.

«….Όλοι θα επιβεβαιώσετε μαζί μου, ότι βρήκα την σοφία νεκρή, σε όσους την καλλιεργούσαν τουλάχιστον, και εγώ, μόνος μου την αναζωπύρωσα, μια που δεν έτυχε να έχω αξιόλογους δασκάλους, αλλά και γιατί δεν βρήκα σπέρματα σοφίας ούτε στην Ελλάδα ούτε στον κόσμο των Βαρβάρων. Κι αν όμως άκουγα πολλά μεγάλα για την Φιλοσοφία στην Ελλάδα, μόνο απλές φράσεις και προτάσεις έμαθα, σαν αυτές που βάζουνε στα μνημεία και τις επιγραφές στους δρόμους…  Και καταλαβαίνοντας πόσο μικροί και λίγοι ήταν όσοι έλεγαν αυτά, ζήτησα να βρώ κάτι παραπάνω…»

(Στη συνέχεια αναφέρει τα διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα που μελέτησε, και κύρια τους Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Πλωτίνο, Πορφύριο, Ιάμβλιχο, Πρόκλο, και ένα σωρό άλλες επιστήμες)

«…και δεν αυταπατώμαι από φιλαυτία, και δεν αγνοώ το δικό μου μέτρο, που είναι ελάχιστο μπρος σε όσους φιλοσόφησαν και πριν από μένα, αλλά εγώ δεν πήρα την σοφία μου από πηγή γάργαρη. Φραγμένες τις βρήκα όλες, και μόνος μου τις άνοιξα και τις καθάρισα, και βρίσκοντας στο βάθος τους λίγο νερό, με κόπο πολύ το ανέβασα στην επιφάνεια.

Γιατί, ούτε η Αθήνα, ούτε η Νικομήδεια, ούτε η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ούτε η Φοινίκη, ούτε κάποια Ρώμη, είτε η πρώτη και μικρότερη, ούτε και η Νέα, η μεγαλύτερη» (Εννοεί την Κων/λη) «ούτε και κάποια άλλη πόλη περηφανεύεται σήμερα για την παιδεία της. Αντίθετα, όλοι βλέπουν πως είναι φραγμένες οι φλέβες, και οι χρυσές, και οι ασημένιες, μα και οι άλλες, οι υποδεέστερες. Έτσι, μια που δεν είχα την τύχη να έρθω σε επαφή με τα ζωντανά νερά, στις εικόνες τους προσηλώθηκα, δημιουργώντας δεύτερα είδωλά τους στην ψυχή μου, και όταν τα συνέλαβα, δεν τα κράτησα, αλλά μαζεύοντάς τα με κόπο πολύ, τα μετέδωσα όλα, χωρίς να τα πουλάω για χρήματα, αλλά πληρώνοντας κι όλας επιπλέον, αν κάποιος τα ήθελε…»

«Χρονογραφία» 6, 37 κ.έ.