Ο Πωρικολόγος

Σατιρικό βυζαντινό κείμενο αγνώστου συγγραφέα 

(12ος-13ος αιώνας)

Πηγή εικόνας εδώ

Βασιλεύοντος τοῦ πανενδοξοτάτου Κυδωνίου

καὶ ἡγεμονεύοντος τοῦ περιβλέπτου Κίτρου,

συνεδριάζοντος τοῦ Ροδίου τοῦ ἐπικέρνη ,

Ἀπιδίου τοῦ πρωτονοταρίου ,

Μήλου τοῦ Λογοθέτου ,

Νεραντσίου τοῦ Πρωτοβεστιαρίου,

Μοσχοκαρυδίου τοῦ Μεγάλου Ἄρχοντος,

Σύκου,

Βατσίνου,

Τζιτζίφου

καὶ Κερασίου τῶν γραμματὶκῶν,

αὐτῶν δὲ παρισταμένων παρέστη καὶ ἡ Στάφυλος ἀναγγέλλουσα ταῦτα:

- ῏Ω δέσποτα βασιλευ Κυδώνιε, γνωστόν ἔστω τῆς ἁγιας σου βασιλείας, ὅτι ὁ πρωτοσέβαστος Πιπέρίος μετὰ Θρίμπου τοῦ πρωτοσπαθαρίου , Καναβουρίου τοῦ μεγάλου ἄρχοντος. . . καὶ τῶν σῶν προσταγμάτων καταφρονοῦσιν καὶ τῆς βασιλείας σου ἄτοπα ἐπιτηδεύουσιν, ὦ δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε.

᾽Ακούσας δέ ταῦτα ὁ βασιλεὺς Κυδώνιος καὶ θυμοῦ πλησθεὶς ἔφη πρὸς αὐτήν:

- ῎Εχεις μάρτυράς τινάς ;

῾Η δὲ ἔφη:

- Ναὶ δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε ἔχω ᾽Ελαίαν την κυραν ἡγουμένην, φακὴν τὴν κυρα οἰκονόμισσα, Φάσουλον τὸν μαυρόματον.

Εὐθὺς δὲ ἐξεπήδησε καὶ ὀ κύρις Κρουμύδιας μετά κόκκινης στολῆς δισέντυτος, τρισέντυτος, τὸ γένειον αὐτοῦ χάμαι σιρόμενον καὶ μετὰ δριμείας χολῆς τοὺς λόγους τούτους πρὸς τὸν βασιλέα ἀπεκρίνατο:

- ῏Ω δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε, ὁμνύω σε οὔτως, μά τὸν ἀδελφόν μου τὸν Σκόρδον καὶ τὸν ἐξαδελφόν μου τὸν Σινάπη καὶ τὸν ἀνεψιόν μου τὸν Ρεπάνην καὶ συμπέθερόν μου Πράσον τὸν μακρυγένην καὶ θεῖον μου τὸν Κάρδαμον τον δριμύτατον πάνυ, εἰς τούτους ὅλους σὲ ὁμνύω, δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε, ὅτι ψεῦδος ἀνήγγειλε ἡ Στάφυλος πρὸς τὴν βασιλείαν σου, δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε.

Ὁ δὲ βασιλεὺς Κυδώνιος ἔφη πρός τούς παρεστῶτας.

- Σεβαστὲ Μαρούλιε, Φρύγιε πρωτοσπαθάριε καὶ Ἀντεδε πρωτοκαθήμενε τοῦ βεστιαρίου, Σπάνιε κουροπαλάτη . . . οἱ καὶ τὰς βάβλους κρατεῖτε, κρίνατε πρὸς ἑαυτοὺς καθώς ὁ κύριος Κρομμύδιος ἀπεφθέγξατο, τὸ κάτινος ψεῦδη.

Οἱ δὲ εἶπον:

- ῎Ω δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε, τὴν δικαίαν κρίσιν θέλομεν, ἱκετεύομεν τοῦ προστάξαι ἑλθεῖν τοὺς ἄρχοντας καὶ ἡγεμόνας.

Προστάξαντος οὖν τοῦ βασιλἑως καὶ εισελθόντων τῶν ἀρχόντων, ἔκριναν τὸ ἀληθές. ᾽Εκάθησαν γοῦν τοῦτοι οἱ ἄρχοντες ἐπὶ θρόνου καὶ ἐξὲταξαν ἀκριβῶς τούτους, ὡς καθὼς τοὺς ὥρισεν αὐτούς καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς νὰ ἐξετάξουν ὁ αὐθέντης βασιλεὺς Κυδώνιος.

Λοιπὸν οὐδέν ἐπαρήκουσαν τὸν ὁρισμόν του ἁμή ἐδιάβησαν καὶ ἔκριναν αὐτοὺς καὶ ἐγύρευσαν τὸ τίνος ἔν τὸ δίκαιον, ὡς φρόνιμοι.

Λοιπὸν ὡς καθώς λόγους ἑξέταξαν ἀκριβως καὶ εἶδαν τίς ἔναι ψεύτης, ἤ ὁ Κρομμύδιος ὁ κοκκινοφόρος ἤ ἡ Στάφυλος ἡ μαυροφόρος, καὶ ὡς εἶδαν ἀκριβῶς οἱ κριταί, εἴδασιν καὶ εὑρήκασι και ἔκριναν τὴν Στάφυλον ὡς ψευδήν. . .

Τότε ὁ βασιλεύς Κυδώνιος μὲ θυμὸν ἐκατηράσθη μεγάλως τὴν Στάφυλον, ταῦτα λέγων ὁ βασιλεὺς Κυδώνιος:

- ᾽Εὰν ψεῦδος ἐλάλησας πρὸς τήν βασιλείαν μου,ταῦτα σοῦ καταρῶμεν, Στάφυλος ψεύτρια, καὶ καταρῶ σε νὰ πάθῃς καὶ δίδω ἀπόφασιν νὰ τόχης πάντοτε˙ ἀπὸ στραβοῦ ξύλου νὰ κρεμασθῆς, ὑπὸ μαχαιρῶν κοπῆς, ὑπό ἀνδρῶν πατηθῇς, καὶ τὸ αἷμα σου νὰ πίνουν οἱ ἄνδρες νὰ μεθοῦσιν, νὰ μηδέν ἠξεύρουν τι ποιοῦσιν καὶ νὰ λέγουν λόγια κλωθογύριστα , ὡς δαιμονιζομένοι ἀπὸ τὸ αἷμα σου, Στάφυλε, καὶ ἀπὸ τοῖχον σέ τοῖχον νά παραδέρνουν ! Καὶ οἱ ὄρνιθες νὰ τούς τσιμποῦσιν καὶ τοῦτοι μηδέν γνώθουν ἑκ τὸ αἷμα σου, Στάφυλε ψεύτρια.

᾽Ετοῦτα γοῦν ἐκατηράθην ὁ βασιλεὺς Κυδώνιος τοῦ Στάφυλος, διατὶ ἐλάλησε ψεῦδος ἔμπροσθεν τῆς βασιλείας του. Εὐθὺς οὔν εἶπον οἱ ἄρχοντες:

- Εἰς πολλά ἔτη, δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε, εἰς πολλὰ ἔτη, ὄτι ἐσὲ πρέπει τό βασίλειον, ὡς εὐγενικὸς ὄντως ὅλων.

᾽Αμήν.