Το όνομα "Ελλάς"

“Του Βασιλέως Κωνσταντίνου 

του Πορφυρογεννήτου, 

Περί θεμάτων της Δύσεως

ήγουν της Ευρώπης το β'” 

Μεταφορά αποσπάσματος στην Νεοελληνική: Δημήτρης Σκουρτέλης

"Τεσσερα-τρία" λένε ο Αχιλλέας και ο Αίαντας.
Τι χρείαν έχομεν περισσοτέρων μαρτύρων...

Η χώρα αυτή ονομάστηκε “Ελλάς” από τον Έλληνα του Δευκαλίωνα, που αφού κυριάρχησε στην Φθιώτιδα, αποκάλεσε τους υπηκόους του από τον εαυτό του, λέγοντάς τους “Έλληνες”, ενώ τους έλεγαν "Γραικούς". 

Τότε ήταν η πρώτη φορά που η χώρα ονομάστηκε “Ελλάδα”. Δεν ήταν (το) παλιό όνομα (του) έθνους αλλά αφορούσε την ελληνική γλώσσα, όπως είπε ο συγγραφέας Αλέξανδρος (Θουκυδίδης) γνωρίζοντας πως η ονομασία αυτή ήταν νεωτερισμός. 

“Δεν νομίζω πως αυτό το όνομα το είχε όλη η χώρα”. 

Ούτε και ο Ποιητής (ο Όμηρος) μνημόνευσε Έλληνες, αλλά τους αποκαλούσε “Αργείους”. Μόνο τους Θεσσαλούς τους είπε έτσι. Και “Ελλάδα” αποκάλεσε την πόλη που διοικούσε ο Αχιλλέας, όπως λέει ο Αλέξανδρος ο Πολυίστωρ. 

Πουθενά δεν αποκάλεσε συνολικά τους πάντες “Έλληνες” ούτε και καμία άλλη φυλή, εκτός από αυτούς που εκστράτευσαν υπό τον Αχιλλέα στην Τροία.

το πρωτότυπο:

Ελλάς η χώρα εκλήθη από Έλληνος του Δευκαλίωνος, ος δυναστεύσας της Φθιώτιδος τους υπηκόους εαυτώ γενομένους αντί Γραικών Έλληνας εκάλεσε. Και τότε πρώτον Ελλάς ονομάσθη. Ουκ ην δε τούτο παλαιόν όνομα έθνους, αλλά φωνής της Ελληνικής ιδίωμα. ως ο συγγραφεύς Αλέξανδρος (ι. Θουκυδίδης) φησί, την ονομασίαν νεωτερικήν ειδώς. “δοκεί δε μοι, ουδέ το όνομα τούτο σύμπασα πως ειχεν η χώρα”. Ουδ' ο ποιητής (ο Όμηρος) εμνήσθη Ελλήνων, Αργείους αυτούς αποκαλών, αλλά Θεσσαλούς μόνον αποκαλών, και Ελλάδα την υπ' Αχιλλεί πόλιν, ως Αλέξανδρος φησίν ο Πολυίστωρ, ουδαμού τους σύμπαντας ονόμασεν Έλληνας, ουδ' άλλους ή τους μετά Αχιλλέως εκ της Φθιώτιδος προς την Ίλιον εκπλεύσαντας.